Relative Pronouns
Adjectives are useful for describing things in Icelandic. Adjectives fit inside clauses, as we've seen:
Hundurinn er gulur.
De hond is geel.
We kunnen deze bijzin met een tweede bijzin verbinden door een betrekkelijk voornaamwoord te gebruiken. In het Ijslands gebruikt u sem als wie, die, dat.
Hundur, sem er gulur.
Een hond die geel is.
Maar merk op dat dit niet echt een zin is, technisch gezien hebben we alleen de relatieve bijzin bij een zelfstandig naamwoordelijke bepaling gevoegd.
Hundur, sem er gulur, býr á eyju.
Een hond die geel is, woont op een eiland.
Dat is beter. Zoals u kunt zien, is de betrekkelijke bijzin omgeven door komma's.
Hann er maðurinn, sem ég hafði séð.
Hij is de man die ik had gezien.
Hér er næstum ekkert, sem ég get borðað.
Er is hier bijna niets dat ik kan eten.
Om bezit aan te tonen: hvers kan gebruikt worden, maar wordt zelden gebruikt. U ziet het meestal in oude teksten, dus maak er geen punt van om het te leren. Het wordt verbasterd naar geslacht en getal.
Konan, hverrar glugga ég braut.
De vrouw wiens raam ik brak...
Læknirinn, hvers ráða ég þarfnast…
De dokter wiens advies ik nodig heb…
Het is gebruikelijker om te zeggen
Konan sem ég braut gluggann hjá
Letterlijk: De vrouw bij wie ik een ruit heb ingegooid (haar huis)
Betekenis: De vrouw wiens raam ik heb gebroken
Læknirinn sem ég þarf ráð frá
De dokter van wie ik advies nodig heb
De enige zin waarin we dit woord vandaag de dag nog steeds meestal tegenkomen is:
Hverra manna ert þú?
Letterlijke vertaling: Wiens mensen zijn jullie? (alsof je vraagt bij welke mensen je hoort)
Betekenis: Van welke familie bent u? - Wie zijn uw familieleden?
Dit is nog steeds iets dat op zijn retour is en is meestal iets wat oudere mensen vandaag de dag zouden zeggen.
Wat als u, in plaats van een specifiek zelfstandig naamwoord, naar "ergens" verwijst? Gebruik dan gewoon een antwoordwoord zoals þar, þangað of þaðan. In het Engels vraagt u „where?“ en antwoordt u met „where“ of „there“ om dingen te lokaliseren. In het Ijslands hebben we verschillende woorden om te vragen waar iets is (hvar?), waar iets naartoe gaat (hvert?) en waar het vandaan komt (hvaðan?). Dan hebben we drie verschillende overeenkomstige woorden voor het beantwoorden van deze vragen: þar (daar), þangað (naar daar) en þaðan (van daar)
Hvar var lykillinn? Hann var þar.
Waar was de sleutel? Hij was daar.
Hvert ert þú að fara? Ég er að fara þangað.
Waar ga je naartoe? Ik ga daar.
Hvaðan komst þú? Ég kom þaðan.
Waar kom je vandaan? Ik kwam van daar.
Merk op dat wanneer u specifeert
Hvar var lykillinn? Hann var þar sem ég skildi hann eftir
Waar was de sleutel? Hij lag waar ik hem gelaten had.
Hvert ert þú að fara? Ég er að fara þangað sem mig langar að fara.
Waar ga je naartoe? Ik ga waar ik heen wil.
Letterlijke vertaling: Waarheen ga je? Ik ga daarheen-waar ik heen wil.
Hvaðan komst þú? Ég kom þaðan sem fjöllin eru blá.
Waar kom je vandaan? Ik kom van waar de bergen blauw zijn.
Letterlijke vertaling: Waar kom je vandaan? Ik kwam daar vandaan - van waar de bergen blauw zijn.
Kijk nu hoe ze kunnen worden gebruikt zonder specifiek een vraag te beantwoorden
Við þurfum engin vopn þar sem við verðum.
We hebben geen wapens nodig waar we ook zullen zijn.
Ég ætla að fara þangað sem er hægt að fá ódýrari verkfæri.
Ik ga waar u goedkoper gereedschap kunt krijgen.
Ég er að koma þaðan sem fólkið hittist.
Ik kom van (de plaats) waar de mensen elkaar ontmoeten.
Niet hoe u in de laatste zin, wanneer u „þaðan“ gebruikt, „the place“ toevoegt. Als u dat wel deed, zou u „þar“ gebruiken.
Ég er að koma frá staðnum þar sem fólkið hittist.
Ik kom van de plek waar de mensen elkaar ontmoeten.