Prepositions

Τα Ισλανδικά έχουν πολλές προθέσεις που μοιάζουν ήδη με αγγλικές λέξεις.

Ég keypti brauðið fyrir þig.
Εγώ αγόρασα το ψωμί για σένα.

Η σημασία αυτών των συγγενών προθέσεων συνήθως συμπίπτει σε γενικές γραμμές με τη σημασία στα Αγγλικά. Παρ' όλα αυτά, κάθε πρόθεση πρέπει να μαθευτεί ξεχωριστά χωρίς ιδιαίτερη αντιγραφή από τα Αγγλικά.

Κάθε πρόθεση λαμβάνει μια γραμματική πτώση: την αιτιατική, τη δοτική ή τη γενική. Ορισμένες προθέσεις ονομάζονται "αμφίδρομες" επειδή παίρνουν άλλοτε αιτιατική και άλλοτε δοτική. Ωστόσο, το μοτίβο είναι ως επί το πλείστον κανονικό και μαθαίνεται γρήγορα. Δεν υπάρχουν προθέσεις στην ονομαστική.

Πρώτον, ας δούμε μερικές προθέσεις αιτιατικής:

Gegnum	μέσα από	Gegnum skóginn (μέσα από το δάσος)
Fyrir	για	Fyrir þig (για σένα)
Við	δίπλα, στο, κοντά	Við tjörnina (δίπλα στη λίμνη)
Um	γύρω/περίπου	Um þetta tölum við (Εμείς μιλούμε για αυτό)
Kringum	Around	Allt í kringum mig (παντού τριγύρω μου)

Στη συνέχεια έχουμε παραδείγματα προθέσεων δοτικής.

Frá	έξω, από	frá borginn (από την πόλη)
Næst	Δίπλα σε	Næst borginni (δίπλα στην πόλη)
frá	από	Frá mér (από εμένα)
Gegn	ενάντια σε	Gegn óvininum (εναντίον του εχθρού)
andspænis	αντιμετωπίζω	Andspænis mér (απέναντί μου/αντιμέτωπος μαζί μου)

Στη συνέχεια έχουμε τις προθέσεις δοτικής.

Til	Προς	Bréf til mín (Ένα γράμμα για μένα)
Milli	Μεταξύ	Þetta er milli ykkar (Είναι μεταξύ σας)
Án	χωρίς	Án stólsins míns (χωρίς την καρέκλα μου)
Utan	έξω	Utan vegjanna (εκτός των τειχών)

Τέλος, έχουμε τις αμφίδρομες προθέσεις. Όταν περιγράφουν την κίνηση προς κάτι, παίρνουν την αιτιατική πτώση. Όταν περιγράφουν μια σταθερή θέση, παίρνουν τη δοτική πτώση.

á	σε, πάνω, πάνω σε
í	μέσα, σε
yfir	πάνω, πάνω από
undir	κάτω/υπό
fyrir	μπροστά

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα αντίθετων περιπτώσεων:

Það bolti í húsinu. (δοτική)
Υπάρχει μία μπάλα μέσα στο σπίτι. (χωρίς κίνηση)

Ég henti bolta í húsið. (αιτιατική)
Εγώ πέταξα μία μπάλα μέσα στο σπίτι (η μπάλα ήταν σε κίνηση)

Við hlupum inn í safnið. (αιτιατική)
Τρέξαμε μέσα στο μουσείο. (είμασταν έξω πριν)

Við hlupum inni í safninu. (δοτική)
Τρέξαμε μέσα [εντός] στο μουσείο (δεν αλλάξαμε θέση αναφορικά με το μουσείο)

Hann stendur yfir mér. (δοτική)
Αυτός στέκεται πάνω/από πάνω μου. (στέκεται ακόμα πάνω στο άτομο)

Hann hoppaði yfir mig. (αιτιατική)
Αυτός πήδηξε πάνω από μένα. (άλλαξε τοποθεσία αναφορικά με εμένα)

Η πρόθεση með (με) είναι παρόμοια. Αν πηγαίνεις με κάποιον, ως ίσος προς ίσο, παίρνει δοτική, αλλά αν φέρνεις κάποιον κάπου (δηλαδή έχεις τον έλεγχο να τους πας κάπου) παίρνει αιτιατική. Αν φέρεις πράγματα μαζί σου, θα πάρει επίσης αιτιατική, αφού έχεις τον έλεγχο του αντικειμένου.

Ég fór með konunni minni í sumarfrí - δοτική (þgf)

Πήγα διακοπές με τη γυναίκα μου

Ég fór með konuna mína á spítalann, því hún var meðvitundarlaus – αιτιατική (þf)

Άμεση μετάφραση: Εγώ πήγα με τη γυναίκα μου στο νοσοκομείο γιατί ήταν αναίσθητη

Σωστή μετάφραση: Εγώ πήγα τη γυναίκα μου στο νοσοκομείο γιατί ήταν αναίσθητη

Ég fór með bílinn minn í viðgerð – αιτιατική (þf)

Άμεση μετάφραση: Πήγα με το αυτοκίνητό μου στις επισκευές

Σωστή μετάφραση: Πήγα το αυτοκίνητό μου για επισκευές

Πολλές ισλανδικές προθέσεις αποτελούνται από περισσότερες από μία προθέσεις

Fyrir utan (þf) = εκτός (εξαίρεση)

Bak við (þf) = πίσω από

Fyrir aftan (þf) = πίσω

Fyrir framan (þf) = μπροστά από

Fyrir neðan (þf) = κάτω/υπό (μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις το undir, αλλά τότε είναι þf για την κίνηση και þgf για ό,τι είναι σταθερό.)

Για να πεις 'δίπλα/πλάι' μπορείς να πεις næst (þgf), αλλά αυτό μοιάζει περισσότερο με τα παλαιότερα Ισλανδικά. Συνήθως χρησιμοποιούμε το við hliðina á (þgf).

Ég sit næst honum.

Ég sit við hliðina á honum.

Εγώ κάθομαι δίπλα του